Potrzebujesz wsparcia eksperta kredytowego?
Przeczytaj też
Kredyt hipoteczny a prawo spadkowe – co z kredytem po śmierci kredytobiorcy?
Kredyt hipoteczny a prawo spadkowe – przewodnik
Śmierć bliskiej osoby to zawsze trudne doświadczenie, które wiąże się nie tylko z emocjonalnym bólem, lecz także z koniecznością uregulowania wielu spraw formalnych. Jedną z nich jest kwestia dziedziczenia majątku, który może obejmować zarówno aktywa, jak i zobowiązania – w tym kredyt hipoteczny. Wbrew pozorom, śmierć kredytobiorcy nie powoduje automatycznego wygaśnięcia kredytu. Dziedziczenie kredytu hipotecznego to zagadnienie wymagające znajomości zarówno przepisów prawa spadkowego, jak i zasad funkcjonowania zobowiązań kredytowych.
W niniejszym artykule omawiamy, co dzieje się z kredytem hipotecznym po śmierci kredytobiorcy, jakie prawa i obowiązki mają spadkobiercy, a także jak skutecznie zarządzać sytuacją, by uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.
Kredyt hipoteczny jako zobowiązanie spadkowe
Zgodnie z Kodeksem cywilnym (art. 922 § 1), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą na jego spadkobierców – o ile nie są ściśle związane z jego osobą lub nie wygasają z chwilą śmierci. Kredyt hipoteczny, jako zobowiązanie finansowe, podlega dziedziczeniu. Oznacza to, że wraz z nieruchomością obciążoną hipoteką, spadkobiercy dziedziczą także dług.
W praktyce, oznacza to konieczność przejęcia zarówno nieruchomości, jak i ciążących na niej zobowiązań wobec banku. Hipoteka pozostaje w mocy i zabezpiecza spłatę kredytu bez względu na zmianę właściciela nieruchomości. Warto przy tym pamiętać, że spadkobiercy mogą dziedziczyć również inne składniki majątku i długi, dlatego każda decyzja dotycząca przyjęcia spadku powinna być poprzedzona analizą bilansu majątkowego zmarłego.
Przyjęcie lub odrzucenie spadku
Spadkobierca ma trzy możliwości uregulowane w art. 1012 Kodeksu cywilnego:
-
Przyjęcie spadku wprost – przyjęcie spadku bez ograniczenia odpowiedzialności za długi, czyli z całym majątkiem i zobowiązaniami.
-
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – przyjęcie spadku z ograniczeniem odpowiedzialności do wysokości aktywów spadku (po potrąceniu długów).
-
Odrzucenie spadku – całkowita rezygnacja z dziedziczenia, również z długów.
Domyślnym trybem przyjęcia spadku – od 2015 r. – jest przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza. Jest to istotna zmiana, która ma chronić spadkobierców przed nieświadomym przejęciem długów przekraczających wartość spadku.
Kredyt hipoteczny a dziedziczenie nieruchomości
Nieruchomość obciążona hipoteką nie jest „czystym” aktywem – jej wartość pomniejsza się o niespłaconą część kredytu. Przejęcie takiej nieruchomości oznacza konieczność kontynuowania spłaty kredytu na warunkach określonych w umowie z bankiem.
Bank, mimo śmierci kredytobiorcy, nie traci swojego prawa do dochodzenia roszczeń – hipoteka jest zabezpieczeniem rzeczowym, które „idzie za rzeczą”, a nie za osobą. W praktyce, spadkobiercy powinni jak najszybciej skontaktować się z bankiem w celu poinformowania o zgonie kredytobiorcy i ustalenia dalszych kroków. Zazwyczaj bank zawiesza spłatę kredytu na czas postępowania spadkowego, jednak odsetki nadal naliczają się zgodnie z umową.
Kiedy i jak informować bank?
Bank należy poinformować o śmierci kredytobiorcy możliwie jak najszybciej – najlepiej za pomocą pisma zawierającego:
-
dane zmarłego kredytobiorcy (imię, nazwisko, PESEL),
-
numer umowy kredytowej,
-
kopię aktu zgonu,
-
dane kontaktowe osoby zajmującej się sprawami spadkowymi (najczęściej spadkobiercy lub pełnomocnika).
Po uzyskaniu prawomocnego postanowienia sądu o nabyciu spadku (lub aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego przez notariusza), spadkobiercy mogą podjąć rozmowy z bankiem dotyczące przejęcia zobowiązań i ewentualnych zmian w umowie kredytowej.
Współkredytobiorca a spadkobiercy
W sytuacji, gdy kredyt hipoteczny był zaciągnięty przez dwie osoby (np. małżeństwo), śmierć jednego z kredytobiorców nie oznacza wygaśnięcia zobowiązania – drugi kredytobiorca wciąż jest zobowiązany do jego spłaty w całości.
Co istotne, współkredytobiorca nie staje się automatycznie właścicielem całej nieruchomości. Prawa własności wynikają z tytułu prawnego (np. wspólnoty majątkowej lub udziału), nie z faktu bycia kredytobiorcą. Dziedziczenie części nieruchomości po zmarłym kredytobiorcy następuje na zasadach ogólnych, czyli przez jego spadkobierców.
Jak bank traktuje spadkobierców?
Bank, po otrzymaniu dokumentu potwierdzającego nabycie spadku, może:
-
wezwać spadkobierców do podpisania aneksu do umowy kredytowej,
-
zażądać spłaty pozostałej części kredytu w całości (choć w praktyce rzadko się to zdarza),
-
dokonać oceny zdolności kredytowej spadkobierców – jeśli zamierzają przejąć kredyt,
-
udzielić nowego kredytu spadkobiercom, jeśli nie chcą kontynuować spłaty na dotychczasowych warunkach.
Jeśli spadkobiercy odrzucą spadek lub nie będą zdolni do spłaty kredytu, bank może zaspokoić swoje roszczenia poprzez egzekucję z nieruchomości (np. sprzedaż przez komornika).
Dziedziczenie długów przez małoletnich
W przypadku, gdy spadkobiercami są osoby małoletnie, przyjęcie lub odrzucenie spadku wymaga zgody sądu rodzinnego. Rodzice lub opiekunowie prawni muszą złożyć odpowiedni wniosek. Warto zareagować szybko, ponieważ termin na złożenie oświadczenia o przyjęciu/odrzuceniu spadku wynosi 6 miesięcy od dnia, w którym osoba dowiedziała się o tytule powołania do spadku.
Jeśli nie zostanie złożone żadne oświadczenie, spadek zostaje przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.
Ubezpieczenie kredytu a śmierć kredytobiorcy
Wielu kredytobiorców posiada ubezpieczenie na życie, które może pokryć spłatę całości lub części kredytu w przypadku ich śmierci. Polisa tego typu może być przypisana bezpośrednio do banku (cesja) lub wypłacana spadkobiercom.
Ważne jest, aby spadkobiercy sprawdzili, czy kredyt był objęty ubezpieczeniem oraz jakie są warunki wypłaty świadczenia – może to znacząco ułatwić spłatę zobowiązania lub nawet całkowicie je pokryć.
Praktyczne wskazówki
-
Zbierz pełną dokumentację – akty zgonu, umowy kredytowe, zaświadczenia bankowe, ewentualne polisy.
-
Skonsultuj się z prawnikiem – prawo spadkowe bywa skomplikowane, a błędy mogą prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych.
-
Złóż oświadczenie spadkowe – w sądzie lub u notariusza – w ciągu 6 miesięcy.
-
Sprawdź, czy kredyt był ubezpieczony – to może zmienić sytuację diametralnie.
-
Rozważ refinansowanie kredytu – jeśli kredyt jest niekorzystny.
-
Rozważ sprzedaż nieruchomości – jeśli nie chcesz kontynuować spłaty kredytu.
Podsumowanie
Dziedziczenie nieruchomości z kredytem hipotecznym to sytuacja, która wymaga szybkiej reakcji, rozwagi i znajomości przepisów. Kredyt hipoteczny nie wygasa z chwilą śmierci kredytobiorcy – przechodzi na spadkobierców wraz z całym majątkiem. Kluczowe znaczenie ma przyjęcie lub odrzucenie spadku oraz odpowiednia komunikacja z bankiem. Odpowiednie działania pozwolą uniknąć niepotrzebnych komplikacji i strat finansowych.
Warto zatem podejść do sprawy kompleksowo i skorzystać z porady prawnej – zwłaszcza, gdy w grę wchodzi duży majątek lub kilku spadkobierców.
Administratorem danych osobowych jest Addwise Sp. z o.o., który przetwarza dane osobowe w celach i na zasadach określonych w Polityce prywatności. Wyrażenie zgody jest dobrowolne. Przyjmuję do wiadomości, że przysługuje mi prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem dotychczasowego przetwarzania. Więcej informacji o ochronie danych osobowych w polityce prywatności.
To Dołącz do grupy na Facebook
Bądź na bieżąco z aktualnymi możliwościami, newsami i wskazówkami na temat kredytów hipotecznych.
Chcesz zaoszczędzić na swoim kredycie hipotecznym? reFinansujemy.com to specjalista, który pomoże Ci obniżyć koszty kredytu i poprawić jego warunki. Dzięki naszemu doświadczeniu i know-how zyskasz pewność, że zawsze korzystasz z najlepszego w danym momencie banku. Skontaktuj się z nami już dziś, a pomożemy Ci zrefinansować kredyt hipoteczny w sposób opłacalny i korzystny dla Ciebie. Nie czekaj, zadzwoń i zapytaj o kredyt refinansowy już teraz!
Sprawdź jak możesz
Płacić Mniej!
Media społecznościowe
Discord
Kontakt
kontakt@refinansujemy.com